too much is trop en trop is te veel

van die steden die de titel stad nauwelijks verdienen blijven toch mijn favoriet. mijn laatste stad voor ji'an was er zo eentje, savonds laat gedropt worden , en op zoek naar slaapplaats, iedereen zend je naar een duur hotel, en als je daar dan lacht met hun prijs, zonder woorden want geen kat spreekt engels, zenden ze je naar het goedkoopste dat ze kennen, en 't gemakkelijke is de stad is niet groot dus iedereen weet waar je moet zijn, iedereen kent de weg en alles is op wandelafstand. aangekomen in zeer vlot engels onthaald worden is verbazingwekkend, en zeer aangenaam. de wonderen zijn de wereld nog niet uit. maar om bij mijn punt te komen, dat type steden, heeft altijd zo een beetje een minderwaardigheidscomplex. en meestal onterecht, er is idd niet veel te beleven, maar altijd wel iets. de lokale specialiteitsgerechten (in dit geval gezouten vlees met groentjes, zeer speciaal, uitzonderlijk) een lokale tempel, park, pagoda, en altijd cool omdat er geen toeristen rondhangen. de sfeer is altijd mega, een bijkomstigheid die iedereen uit het oog verliest is dat in die oorden niemand iets te verbergen heeft, en dus niets verborgen wordt. van het gigantische partijgebouw, spic en span voor een gigantisch minutieus onderhouden plein, naar de modder van de slums met bergen afval en krotten in minder dan 100m. het gestaar neem je er altijd maar weer graag bij. ik lag in een deuk toen ik langs de verschillende busstops passeerde met de vermelding van de passerende bussen, lijn 1 en lijn 2, niet meer, niet minder.

een avondtje koffieslurpen in ji'an terwijl ik mijn typachterstand probeerde bij te benen leidde tot het vorige haperige verslag, koffie blijft een grote misse in china dus zeldzame koffiehuizen in tweederangs steden zijn bijna een must ("can i get a coffee?" "latte, machiato, cappucino,espresso... ?" "coffee!" "we dont have..." en met wat tegenslag serveren ze je dan na veel moeite koffie verkeerd met ijsblokjes).
sanderendaags mocht ik de laatste etappe naar davids thuis voor mijn rekening nemen. foefelliften is een goeie term, korte stukjes en beetjes. toen ik eenmaal op een 15tal kilometer was gekomen halfweg de namiddag besloot ik de rest te wandelen, deftig weertje, goesting en vanavond een warm onthaal, ideaal.
mijn plan bleef echter bij een plan, ik had nauwelijks twee 'lucky' appelsienen gekocht, precies 2 stuks voor de gastheer (de vele en ongewone tradities die bij chinees nieuwjaar horen blijven verbazen) en 100m gewandeld of daar stopte davids jeep naast me, lets go. ik was al liftend opgemerkt en mijn imminente aankomst was reeds uren tevoren doorgeseind met de moderne tamtam van wechat, iedereen kent bloempje hier.

tegen het vallen van de avond waren we zwijnen aan het uitkiezen bij de lokale kweker, en had ik ipv een relaxte wandeling reeds 3 maaltijden en 5 huisbezoeken gehad. weinig kon ik vermoeden dat dat de voorbode van mijn ganse verblijf zou worden. ik had mezelf en david weinig plezier gedaan met mijn beslissing om niet voor 14 dagen te volgen. iedereen moest de buitenlander over de vloer hebben, thee, sigaretten en een maaltijd voorschotelen... en ik moest dus roken en eten en drinken en handjes schudden, en roken en eten en drinken en handjes schudden, en roken en eten en drinken en....
laat ons zeggen dat er in de daaropvolgende dagen zoveel gebeurde, dat het onmogelijk is om alles te recapituleren en herhalen en zelfs te herinneren, ik had elk uur moeten kunnen bijhouden wat me opviel en dan had ik ongetwijfeld een boek kunnen vullen.

ik kreeg een bed toegewezen naast een naar het plafond reikende stapel dozen en zakken, vuurwerk... stockage van zo'n hoeveelheden zou illegaal zijn in belgie, hier is alles normaal, (en roken niet alleen toegestaan, maar ook onvermijdelijk.)
ik was verkeerd toen ik dacht dat dat de volledige voorraad van het dorp was,
ik was zelfs verkeerd toen ik dacht dat dat de volledige voorraad van david was.
ik weet niet hoe de gemiddelde slag rond den ijzer heeft geklonken, maar chinees nieuwjaar klinkt waarschijnlijk erger. ik ben er bijna zeker van dat in vergelijking met mijn omgeving in die dagen en nachten, de gebruikte hoeveelheid buskruit in passendaele minder groot was. grote dozen en lange rollen, hoog en ver uiteenspattende vuurbloemen, sissers, tsjieters, blazers, en ik weet niet hoe ik ze allemaal moet benoemen, en vuurpijlen en bovenal knallers. petards, voetzoekers, piraten en werpbommetjes in alle maten, enkelingen of al dan niet in korte of uitermate lange reeksen, en voor alle leeftijden. de veiligheid compleet achterwege gelaten, een 4-jarige zien rondhuppelen met zijn briket (hoe schrijf je dat, aansteker klinkt zo raar) in de ene hand, en wat ik enkel kan omschrijven als een staaf dynamiet groter dan zijn voorarm in de andere met een lont van een halve seconde, hiephoi, (ik was er zelf bang van om die soort aan te steken). vuurwerk het favoriete cadeau voor allen. de kinderen liepen dan ook steeds piraten af te steken, de marketing speelde er allessinds op in en de kinderen liepen dan ook vrolijk rond met rugzakjes vol gevarieerd "klein" vuurwerk, en de ene zak gevuld met werpbommetjes en de andere met piraten.
petards die ze vrolijk naar elkaar wierpen (als er een in de kap van je broer vliegt dan is dat toch grappig?) of naar de vissen in de vijver wierpen ( de vissen ongetwijfeld vergiftigd en doof en menig vis kwam dan ook 'onverwacht' bovendrijven) of ook (onvermijdelijk) dingen opblazen (het uiteenspatten van menig kartonnen doos was te verwachten, het uiteenspatten van een colablik, met de nodige rondvliegende vlijmscherpe schrapnel duidelijk een stapje te ver, en dat was slechts met een "kleine" piraat)... de afgestoken dozen werden als sport zo snel mogelijk door de kinderen omver gestampt als ze dachten dat ze leeg waren, wat niet altijd het geval was, en de in het rond liggende dozen zorgvuldig op het kampvuur gesmeten, waar de vergeten dozen op hun beurt in alle richtingen afgingen. en met onwaarschijnlijk veel schance, raar maar waar, geen accidenten. ik stond er bij en ik keek er naar, op vele momenten gebruikte ik mijn kodak als gezichtsbescherming voor de rondvliegende stukken en beetjes, en mijn gehoor is er allessinds niet op verbeterd.
vuurwerk te pas en ten onpas, dag en nacht, een grote rol afsteken op oudejaar vooralleer je de de huisdeur de laatste keer van het jaar sluit, das traditie. slapen? euh, iedere uur opstaan om vuurwerk af te steken en nog een tukske.
En smorgens nog een gigantische rol als de deur de eerste maal terug open gaat, (ja de deur moet niet opengaan om vuurwerk af te steken he)
om 4 uur smorgens op nieuwjaar was het meest intense hoogtepunt, de symbolische 4 (si), het ongeluksgetal dat klinkt als dood ( ook si, maar dan in een andere toonaard) het monster van de 4 verjagen...
toen ik de boodschap aan jun gaf, "it is too much, it's like a warzone and it doesn't stop", zei ze "ah you must be in the countryside"
ze melde tot mijn verbazing dat er in guangzhou weinig of geen vuurwerk was...illegaal....in de dorpen werd er duidelijk weinig gecontroleerd blijkbaar.
de derde avond van het nieuwe jaar kroop ik onder de wol en kon de slaap niet vatten, het duurde even vooraleer ik besefte dat het stil was, ik was de stilte niet meer gewoon... gelukkig hervatten de salvos alweer snel (te veel? naah)

oudejaars werd een dag van voorbereiding, eten en drinken prepareren dwz, de wonderbaarlijke visvangst (pomp de vijver leeg), kip slachten op de deurdrempel en de bloedplas laten opdrogen (en tegen de gevel smeren? oftewel waren dat de kinderen die zich geamuseerd hadden, (in't geval ik dat nog niet vermeld had, in china zijn het niet de eenkindsgezinskinderen die verwend zijn, integendeel)), de lokale versie van schorseneren (met maar dan stukken beter), turnips, grote wortelradijs(?) en nog meer mysterieuze knollen kuisen, karakollen de staart in gruis slaan (om ze makkelijker te kunnen leegzuigen) grote schaaldieren opensnijden met de bijl en kuisen, de miedjou (rijstwijn)(die na jaren liggen verbazingwekkend hard op onze zelfgebrouwen "porto" trekt) vanuit de stockage halen, hoop stenen opkorten, lampionen en wensen ophangen (btw de slogans opgehangen langs 3 zijden van alle deuren, normaal letters op rode achtergrond, maar bij sterfgevallen in de laatste 3 jaar in geel blauw of groen), auto's wassen (belangrijk), onkruid wieden, vuurwerktesten (geen idee hoe nuttig dat is, want getest vuurwerk kun je moeilijk nogmaals afsteken he) en datzelfde gebeurde overal, in iedere binnenplaats diezelfde bedrijvigheid, en ook de vuurwerktesten waren universeel, overal, dichtbij en veraf klonken salvos,en zoals reeds gemeld met een toenemende intensiteit. en de hele dag verliep chaotisch, en met tientallen bezoekjes, van ons en aan ons, telkens met de nodige hoeveelheid eten en drinken.
trouwens alcohol bij het ontbijt elke dag, en alcohol enkel bij maaltijden, niet dat dat een groot probleem is bij de overdaad aan maaltijden, en alcohol svonds nergens te bespeuren want de laatste maaltijd is nog bij daglicht en nog steeds enkel drinken bij klinken, (het vergt oefening om gelijktijdig en gelijkmatig te drinken) maar de elders overal bij overvoed aanwezige glazen worden in de dorpen niet gebruikt, men vult uw kom met drank, en das ambetant, want daar moet ook uw rijst in, als je geluk hebt slaag je erin uw kom te legen van drank en te vullen met rijst vooraleer iemand op het snuggere idee komt uw kom bij te vullen, (alleja, dat heb ik gezien bij andere gasten) ikzelf als buitenlandse gast, kreeg altijd iets meer doorgeschonken en iets meer aandacht, en ik heb bijgevolg weinig rijst gezien,
in hun ogen geen probleem, vlees is hier nog steeds een luxe product en rijst eet je immers elke dag, nietwaar? ik melde het reeds eerder, ik zal hier nog vegetarier worden. met een gemiddelde van 6 a 7 zware vettige maaltijden per dag, waarbij de weinige verstaanbare woorden "eat", of "eat more" of ook "eat more, eat more" zijn, leerde ik snel dat rijst de enige licht verteerbare aanwezige voeding was (die ik meestal niet kon krijgen), en dat ik vooral moest stoppen met eten, en enkel te eten na aanmaning. ik denk dat ik intussen weet hoe de gemiddelde holbewoner zich moet hebben gevoeld in de dagen na het neerhalen van die veel te grote mammoet en het goedeten van al dat vlees. alhoewel, ze zouden zichzelf nooit tot zoveel te veel laten verleiden waarschijnlijk, ik moet zowat 100kilo wegen op dit moment. tweede gevolg, hongerloosheid, ik heb sinds mijn vertrek 3 dagen geleden, enkel een appelsien en een peer gegeten. honger? volgende week misschien.
twas te veel, veel te veel
tijdens de feestmaaltijd snamiddags kregen de kinderen dan de zogenaamde "red bag", met "lucky money", (technisch gezien altijd een rode enveloppe , maar dat mocht niet als enveloppe vertaald worden, het moest en zou nen zak zijn) ik ben er vandaag, een week na datum, eindelijk in geslaagd uit te vissen waarom de red bags die enkel voor de kinderen waren ook aan mij niet voorbij gingen, niet voor andere gasten, ik probeerde te weigeren, maar dat was zoals vaak dezer dagen geen optie, maar dus blijkbaar is de red bag voor alle ongehuwden, (en ik ben duidelijk te laat he, 32 zeg, tjonge jonge ocheire uw moeder en vader, dat ik binnen een dag of 10 verjaar bleef gelukkig onvermeld)
mijn eerste kennismaking met de "ancestral house" (das blijkbaar de engelse vertaling van een woord die niet vertaalbaar is), een gebouw dat je in iedere kluster huizen vindt en waar de vaderlijke roots van de familie naar terugleiden, een gebouw in rare chinese bouwstijl, (altijd met groot gat in het dak en leeg bassin in het midden al dan niet met brug en of eiland) een tussenslag tussen een tempel (met de nodige accessoires, zoals de leeuwen "wachter" standbeelden (een met bal en een met minileeuw op zijn rug onder de poot) drum (die net als al het vuurwerk het monster moest wegjagen), klok, altaar,... en een feestzaal met stoelen en tafels en ... waar gebeden, geëerd en geofferd wordt, ceremonieën worden gehouden en de chinese feestdagen zoals spring festival (=nieuwjaar en de daarrond liggende 16 dagen) en autumn festival (toen zat ik in yangshuo, remember), en begrafenissen en trouwfeesten, ontmoetingen, met eten drinken en spelen (chinees "poker"), en (niet te vergeten) vuurwerk.
bij het vallen van de avond op oudejaar werd op aan het ancestral house verzameld, kampvuur op gang gestoken , en vuurwerk afgestoken, en binnen werden de tafels uitgezet, thee of warm water naar keuze, en een uitgebreide keuze aan watermeloenpitten aangevuld met apenoten en keuze aan gesuikerde "rijst/zaden/noten"koekjes. en de kaarten werden bovengehaald. alle kaartspelen altijd nieuw trouwens omdat in hun onstuimigheid die kaarten weinig meer te goed hebben tegen het einde van het spel, door morsen, vuil en hardhandige behandeling (als ik dat nog niet had vermeld, china is de ultieme versie van de wegwerpmaatschappij, nergens meer en absurder,de kaarten herinneren me eraan, maar het is op alle vlakken)
ik heb elke dag andere vrijwilligers gevonden om me het spel te leren, want observatie volstond niet, en elke dag was de opmerking, its a very easy game, er waren vocal cues en onlogische volgordes van kaarten en onlogische combinaties, onlogische speelvolgordes, en elke dag was de enige uitleg die ik kreeg wie er won of hoe het geld werd verdeeld, jap, dat zijn idd die dingen die ik per observatie wel doorhad ja. gebrek aan engels... ik gaf het op, en zocht mijn heil tussen de kinderen , (vuurwerk afsteken)
mijn chronologische aanpak is intussen volledig in rook opgegaan, maar toen ik de vredige rode zon zag opkomen op nieuwjaar tussen het blijvende gerommel uit alle windrichtingen, kon ik niet anders dan opmerken, dat het die dag overduidelijk was waar de sterke smog aan te wijten was.
nieuwjaarsdag was trouwens de koploper in de rare tradities, de waaroms zijn me veelal een raadsel, maar onder meer waren daar : geen afval buitenzetten ( anders zet je je geluk buiten), geen gebruik van messen of bijlen (had iets met sociale vaardigheden te doen), geen vlees de ganse dag (maar savonds dan wel weer), geen poridge (anders gaat het regenen?),...
nieuwjaarsdag is de dag voor de thuisomgeving, en dus iedereen ontmoet elkaar voor het dorpshuis, xinnianhao, xinnianhao, xinnianhao (= gelukkig nieuwjaar, gepaard met een vuist in hand gebaar), en nadat iedereen (alleja de mannen en kinderen) elkaar heeft gezien, samen de ancestral house binnen, en een uitgebreide reeks vuurwerk aangevuld met de drum terwijl iedereen binnen herhaaldelijk naar het altaar buigt, en dan tijd voor de ronde van het dorp, en letterlijk het ganse dorp, een voor een elke voordeur en masse platlopen, waar moeder de vrouw trouw aan het wachten is, xinnianhao , xinnianhao, de vaders bieden dure sigaretten aan, de moeders de rest, alles wat op tafel ligt "leegroven" fruit koeken snoepen noten speelgoed vuurwerk... alles in de mond handen of zakken en naar de volgende, de gemiddelde bezoeken duurden zowat 30tot45 seconden, imposant efficient hoe je die ganse meute binnenhaalt en weer buitenkrijgt in die tijdspanne. voor mij was het vooral proberen sigaretten weigeren, proberen zo weinig mogelijk in de zakken gepropt worden door anderen, en belangrijk was natuurlijk nog de huisbewoners en vooral de (niet blinde en dove) bejaarden een extra xinnianhao van de buitenlander. de laatste paar huizen op de route waren de tafels karig gevuld, en de sigaretten goedkoop, maar de sfeer niet minder, en de zakken waren vol dus de tafels raakten niet leeg, en ik merkte op dat sommige mannen uitdrukkelijk "gevulde" handdrukken wisselden met de heer des huizes. het allerlaatste huis op de route was de tafel leeg, en de duidelijk mentaal achtergebleven bewoner kraaide van plezier, en zijn zakken werden gevuld met geld...
daarna settelden de mannen zich weer rond hun pokertafels en terwijl zij hun eerste potjes van het nieuwe jaar speelden deden de vrouwen op hun beurt de ronde van het dorp en de rest van hun dag werd zo gevuld.
ik vervoegde de vrouwen en kinderen van david en broer op hun verjaardagsbezoekje 20km verderop in tianhe, er was weinig verkeer, maar langs de baan ging regelmatig vuurwerk af, en voor elke deur of poort, op elke oprit op elk binnenplein, en op nog veel meer plaatsen tussenin de grote plekken met knalrode papier en kartonnen snippers, stille getuigen van groot lawaai in de nabije geschiedenis.

to be continued